Tâi-oân goân-chū-bîn 台灣原住民

Taiwanese aborigines: Gôan-chū-bîn. 原住民

[Pinyin: yuánzhùmín]

+ + +

Tâi-oân goân-chū-bîn

Tâi-ôan goân-chū-bîn (Hàn-jī: 台灣原住民) sī 17 sè-kí Hàn-jîn bōe î-bîn chêng tō tī Tâi-oân khiā-khí ê Lâm-tó-gí-cho̍k kah in ê hiō-tāi. Lēng-gōa 1 ê bêng-sû sī sian-chū-bîn (先住民), taⁿ khah hán-tit iōng. Tâi-ôan goân-chū-bîn ê thoân-thóng gí-giân sio̍k-î Lâm-tó-gí-hē.

Miâ-chheng

Tâi-oân ê Hō-ló-lâng, Kheh-lâng kiò in Hoan-á, ì-sù sī “bô bûn-bêng ê lâng”. Ū-ê goân-chū-bîn mā kā Hō-ló-lâng hō-chò Pháiⁿ-lâng.

Ji̍t-pún-lâng kin-kù tiong-sêng-tō· kā in hun-chò se̍k-hoan kah chheⁿ-hoan. Lēng-gōa iū-koh ū hoan-lâng (Ji̍t-pún-oē: Banzin, 蕃人) ê kóng-hoat. Āu–lâi mā ū ko-soa-cho̍k (takasagozoku, 高砂族), ko-soaⁿ-cho̍k ê kiò-hoat. In ê cho̍k-kûn hun-lūi tùi hiān-tāi jîn-lūi-ha̍k, gí-giân-ha̍k, sīm-chì it-poaⁿ-lâng ê chai-bat éng-hióng chin chhim.

Chiàn-āu ê Tiong-hôa Bîn-kok chèng-hú it-lu̍t chheng-ho· in kiò soaⁿ-pau, ē-kha koh pun chò “soaⁿ-tē” kap “pêⁿ-tē” 2 chióng.

Sui-bóng bat ū jîn-sū jīn-ûi sian-chū-bîn khah thò-tòng, hiān-chhú-sî goân-chū-bîn chit-ê chheng-ho· sī siā-hōe phó·-phiàn ē-tàng chiap-siū ê bêng-sû.
[siu-kái] Koaⁿ-hong tē-ūi

Goân-chū-bîn cho̍k-kûn ê thoân-thóng tē-poâⁿ (phú-sek sī í-chá pêⁿ-po·-cho̍k ê tē)

Tiong-hôa Bîn-kok sêng-jīm ê cho̍k-kûn kah sêng-jīm ê nî-tāi:

(Í-hā khó-lêng ū chhò-gō·)

• Amis (‘Amis; Pangcah)
• Atayal (Tayal, Tayan)
• Truku (Taroko, 2004 nî)
• Bunun
• Kavalan (2002 nî)
• Paiwan
• Puyuma
• Rukai
• Saisiyat (Saisiat)
• Sakizaya (2007 nî)
• Tao (Yami)
• Tsou (Cou)
• Thao

Bô koaⁿ-hong tē-ūi:

• Sediq

Bûn-hòa koân

Chiàn-āu lâi Tâi ê Tiong-hôa Bîn-kok chèng-hú si̍t-si Hàn-hòa chèng-chhek. 1995 nî siu hoat chìn-chêng, Sèⁿ-miâ Tiâu-lē (姓名條例) pēng bô ún-chún Goân-chū-bîn sú-iōng thoân-thóng miâ-sèⁿ. Chit tiâu hoat-lu̍t tī 2003 nî koh-chài siu-tēng, ún-chún in tòa kok-bîn sin-hūn-chèng téng-thâu lia̍t lô-má-phèng-im ê miâ. Chóng–sī kàu taⁿ bô-kàu 1 chheng lâng hoan-thâu kái iōng thoân-tóng miâ.